مقاله بررسی اصل ولایت و ولایت حضرت علی (ع) بعد از پیامبر

مقاله بررسی اصل ولایت و ولایت حضرت علی (ع) بعد از پیامبر در 39 صفحه ورد قابل ویرایش

مقاله بررسی اصل ولایت و ولایت حضرت علی (ع) بعد از پیامبر

مقدمه:

انما ولیكم الله و رسوله والذین آمنو الذین یقیمون الصلواة و یوتون الزكاه و هم راكعون[1]

«ولی شما تنها خدا و پیامبر اوست و كسانی كه ایمان آورده‌اند. همان كسانی كه نماز بر پا می دارند و در حال ركوع زكات می‌دهند»

آیة بالا كه به حق «آیه ولایت» نامه گرفته است مطالب ارزشمندی در باب ولایت خدا، پیامبر (ص) و امیرمؤنان علی (ع) استفاده  و می‌شود كه برای رعایت اختصار مربیان بعضی از آن مطالب كه مناسبت بیشتری با بحث دارد، سبزه می‌كنیم.

الف- تنها خداوند متعال، پیامبر اكرم (ص) و مؤمنان بر پا دارندة نماز و پرداخت كنندة زكات در حال ركوع، دارای حق ولایت و حكومت بر مؤمنان هستند.

خدواند پس از بر حذر داشتن مؤمنان از پذیرفتن ولایت و سرپرستی ناروای كافران، با جملة (انما ولیكم الله…. ) به معرفی آنان كه شایستة ولایت هستند پرداخته و مؤمنان را به پذیرش ولایت آنان ارشاد كرده است.

اصل ولایت و حكومت در مرحلة نخست  از آن خداوند متعال است و ولایت پیامبر و مؤمنانی كه در حال ركوع زكات می‌دهند، در طول ولایت خداوند است و پرتوی از حاكمیت او.

ب- پرداخت زكات در حال ركوع - نشانه فرد تعیین‌شده برای حكومت و ولایت است. شهید مطهری نوشته است:

«آیه. مطلب را به شكلی بیان می‎كند كه عمومیت بردار نیست، و به هیچ وجه نمی‌توان احتمال داد كه این آیه نیز در صد بیان وارء اثباتی عام است؟ [2] زیرا قرآن در اینجا در صدد بیان یك قانون كلی نیست، نمی‌خواهد استجاب یا وجوب اداء زكات در حال ركوع را بیان كند و به عنوان تشریع یك مندوب یا یك فریضه اسلامی جعل قانون كند. بلكه اشاره به عمل واقع شده‌ای كه فردی در خارج انجام داده و اكنون قرآن، عمل را مصرف آن فرد قرار داده و به نحو كفایه حكمی را كه همان ولایت خواص است اثبات می‌كند.»[3]

حال باید دید آن شخص معین كیست و این ولایتی كه خداوند متعال را برای او ثابت كرده است، چه نوع ولایتی است؟

بر اساس شأن نزول‌های متعدد و روایات بسیار، شخصیت مورد نظر در آیه شریفه حضرت امیرالمؤمنان، علی بن ابیطالب (ع)، است، بنابراین، از آیه شریفه استفاده می‌شود كه ولایت و سرپرستی بر مؤمنان، از آن خدا، رسول او و علی بن ابی طالب (ع)، است.

مفسران شیعه و اهل سنت گرچه شأن نزول آیه را با روایت‌های مختلف گزارش كرده‌اند؛ اما تمام این گزارش‌ها در یك مطلب مشترك‌اند  و آن مطلب این كه آیه در شأن امیر مؤمنان علی (ع) نازل شده و‌آن مؤمن بر پا دارند. نماز و ادا كننده زكات د رحال ركوع كسی بر علی (ع)، نیست.[4]

حال سوال اینكه چرا خداوند متعال به صراحت نام علی (ع) را ذكر نكرده بلكه با كنایه ذكر كرده است؟

مفسران و متكلمان شیعه پاسخ‌های گوناگونی داده‌اند، اما به پاسخی كه امام صادق (ع) و امام علی (ع)، از شبه بالا فرموده‌اند بدین فرح است. از امام صادق (ع) پرسیدند چرا خداوند متعال نام علی (ع) را به صراحت در قرآن كریم ذكر نكرده است؟ حضرت در پاسخ فرمودند. آیا وقتی خداوند متعال در قرآن كریم حكم نماز را بیان فرمود، كیفیت خواندن آن و تعداد ركعات را هم  بیان كرد؟

پیشرفت آن برقرار گردد.

این فرضیه نیز به دلایل زیر پذیرفتنی نیست.

1- اگر نبی اكرم نسبت به آینده دعوت پس از خود، موضع ایجاد و مثبت اتخاذ می‌فرمود، هدف وضع نظام سوالاتی را پس از وفات خود دنبال می فرمود و رهبری شوری را به كسی می داد كه از آن شوری برخواسته باشد. پس بدیهی‌ترین امر این بود كه رسول اكرم، به آگاه كردن مردم  و كسانی كه نظام شوری را می‌خواستند، به بیان حدود و تفاصیل آن می‌پرداخت تا به آن یك شكل مقدس بدهد و جامعه اسلامی را از لحاظ فكری طوری آماده كند كه آن نظام را بپذیرد بخصوص كه اجتماع آنروز طوری زندگانی می كرد كه روش قبیله‌ای و غیره‌ای داشت و در آن ، قدرت و ثروت و عامل وراثت تا حد زیادی حكومت می كرد.

به آسانی می‌توان دانست كه نبی اكرم (ص) كارآگاه كردن به نظام شوری و جزئیات قانونی آنرا بررسی نمی فمرود و اگر كار مزبور صورت واقعی می گرفت طبیعی چنین بود كه در احادیث مأمور، كه صدور آن از جانب معصوم است، منعكس می‌گردید و در ذهن امت یا دست كم در ذهن نسل پیشتاز است كه مگلف بود، نظام  شوروی را اجرا كند، این معنی، شكل و واقعیت خارجی می‌یافت. این درحالیست كه وقتی بیماری ابوبكر كه به عنوان خلیفة اول منصوب شده بود شدت یافت كار را به عهدة عمربن خطاب گذاشت و به عثمان فرمان داد كه آنچه را می‌گوید بنویسد و امر چنین نوشت: «اما بعد، همانا كه من عمر بن خطاب را مسئول كارهای شما قرار دادم سپس سخن او را گوش كنید و از او اطاعت نمایند.

از این سبك جانشین كردن و این پشت كردن به مخالفان، واضح است كه خلیفه فكر نمی كرد كه نظام شوروی دارای تعقل باشد! و تعیین كردن خلیفه را حتی خود می‌دانست و می‌پنداشت كه قبول تعیین او بر مسلیمن واجب است.

اینها همه این مطلب را تا حدی روشن می‌گرداند و جای تردید باقی نمی گذارد كه نسل پیشتاز، سپس از وفات رسول اكرم (ص)، اصلاً به شوری نمی‌اندیشید و رأی شوری را نمی‌پذیرفت و هیچ تصوری دربارة‌ آن نظام نداشت.

2- اگر نبی اكرم مقرر می فرمود كه از نسل نوخاستة اسلامی مهاجران و انصار از یاران او پس از او، سرپرست دعوت و مسئول پیوند دادن كار دگرگونسازی گردند، این نكته رسول اكرم را ناچار می‌ساخت، نسل مزبور را با مسائل رسالت و فكر گستردة مجهز كند تا بتواند عمیقاً بیاید شیر و در پرتو تأمل و اندیشه اطلاعات موجود را با واقعیت تطبیق دهد و آنرا وارسی نماید و دشواریهائی كه دعوت در جریان استمرار و پیشامد با آن، روبرو می‌گردید، حل كند. بخصوص وقتی می‌بینیم كه رسول (ص) بود كه سقوط كسری و قیصر را مژده داد پس می‌خواست كه در آینده، اسلام به فتوحات بزرگ دست خواهد یافت و در حدی وسیع جهانگشائی خواهد كرد و بزودی امت اسلام با مسئولیت آگاه ساختن گروههائی مواجه خواهد شد كه به اسلام می‌گردند و با یك امت را از خطرهای آن گسترش ایمن سازند و احكام شریعت را در سرزمین‌های مفتوح با واقعیات آن منطبق سازند و مردم را از آن احكام مطلع گردانند.

3- با اینكه نسل نوخاسته نسلی بود كه دعوت را به ارشاد برده بود. و برای قربانی شدن بیش از همه نسلها استعداد و آمادگی داشتند، با این همه نشانه‌ای از آمادگی مخصوص كه برای سرپرستی دعوت ، به آگاهی وسیع و عمیق مفاهیم آن ضرورت داشت نمی‌بینیم.

رویدادهایی كه پس از رحلت رسول قائد پیش آمد، ثابت كرد كه نسل مهاجران و انصار، برای حل مشكلات بزرگ كه پس از رسول اكرم (ص) دعوت با آن روبرو گردید، آگاهی كافی نداشتند و فاقد آموزش كافی برای گشودن آن دشواری بودند و نمی‌توانستند دستورالعمل مقتضی بدهند. معلوم شدكه آنان به هیچوجه سرزمینهای فراوانی را كه با فتوجات اسلامی به دست آورند نمی‌توانستند از نظر قانونی اداره كنند. حتی خلیفه و دولتمردانی كه پشتیبان او بودند نمی‌‌دانستند احكام شرعی چیست و نیز نمی‌دانستند تكلیف اموالی كه به دست میگردند كدام است.

مطلبی كه گفته شد همه دلابت بر این دارد كه آگاه ساختن مردم كه رسول اكرم در سطح عموم برای مهاجران و انصار به آن مواظبت می فرمود آن‌ها را به درجه‌ای بالا نبرد كه رهبری آگاه از نظر فكری و سیاسی آنان را برای آینده دعوت و دگرگون سازی آماده ساخته باشد. بلكه آگاهی تا پایه‌ای بودكه پایگاه مردمی از آن بنیان گیرد و پیرامون رهبری دعوت در حال و آینده حركت كند.

پس تنها راه مثبتی كه پیامبر اكرم (ص) به آن می‌اندیشید و روش نبی اكرم (ص) با آن در هماهنگی كامل بود و بسیا معقول می نمود انتخاب شخصی بود كه به فرمان خدای سبحان عمق وجودش در هستی دعوت شكل گرفته بود و او را با امور مكتب آشنا ساخته و به او آمادگی رهبری داده تا نماینده و نمودار رهبری فكری و سیاسی گردد و پی از رسول اكرم (ص) پایگاههای مردمی آقا. امت دار رهبری فرماید وزیر بنای مكتبی امت را بسازد. پس اینك می‌بینم كه این راه منحصر و یگانه ممكن بود كه سلامت آینده دعوت و محفوظ ماندن تجربه را از انحراف در خط پیشرفت آن تضمین كند و چنبن بود.

فهرست مطالب

شرح                                                                                                                صفحه

مقدمه...............................................................................................................

موضع رسول اكرم (ص) در مورد آینده..................................................

الف- مسأله اول.............................................................................................

ب- مسأله دوم...............................................................................................

ولایت امام علی (ع) در قرآن كریم (1).......................................................

آیه تبلیغ...........................................................................................................

شأن نزول آیه................................................................................................

مراد از مولی..................................................................................................

ولایت امام علی (ع) در قرآن كریم(2) .......................................................

 آیه اكمال........................................................................................................

مراد از الیوم چه روزی است؟ .............................................................................

الف- نظر زمخشری .....................................................................................

ب- عده‌ای گفته‌اند مراد از «الیوم» روز فتح مكه‌است!.............................

ب: روز عرفه..................................................................................................

ت: مراد از «الیوم» روز عید غدیر خم است. .............................................

شأن نزول آیه

شواهد و قرائن موجود در آیه..............................................................................

آخرین سخن............................................................................................................

فهرست منابع..................................................................................................

برچسب ها : مقاله بررسی اصل ولایت و ولایت حضرت علی (ع) بعد از پیامبر , تحقیق بررسی اصل ولایت و ولایت حضرت علی (ع) بعد از پیامبر , پروژه بررسی اصل ولایت و ولایت حضرت علی (ع) بعد از پیامبر , مقاله بررسی اصل ولایت و ولایت حضرت علی (ع) بعد از پیامبر , دانلود تحقیق بررسی اصل ولایت و ولایت حضرت علی (ع) بعد از پیامبر , پروژه , پژهش , مقاله , جزوه , تحقیق , دانلود پروژه , دانلود پژهش , دانلود مقاله , دانلود جزوه , دانلود تحقیق